تجهیزات مرغداری

تجهیزات مرغداری : مرغ از دیرباز تا کنون موردتوجه بسیاری از افراد بوده و در بیشتر مهمانی­ها گوشت آن به‌عنوان یک غذای مجلسی استفاده می­شد، امروزه به دلیل اینکه گوشت قرمز قیمت بالایی دارد، بیشتر خانوارها برای تأمین نیازهای پروتئین خود، مصرف گوشت مرغ را در اولویت قرار می­دهند، رشد سریع مرغ از دیگر دلایل محبوبیت گوشت مرغ به گوشت قرمز است.

با توجه ­به اینکه اهمیت گوشت مرغ روز به ‌روز رو به افزایش است، راه ­اندازی یک مرغداری می­تواند تجارتی پرسود باشد؛ در این مقاله قصد داریم به راه­اندازی یک مرغداری و تمامی تجهیزات لازم برای آن به­طور کامل بپردازیم.

مرغداری صنعتی

اگر مرغداری­ها به سمت صنعتی‌ شدن پیش بروند و یا یک مرغداری صنعتی تمام اتوماتیک راه­اندازی کنند، می­توانند ظرفیت تولید بیشتری برای پرورش مرغ داشته و همچنین هزینه­های جاری مرغداری را کاهش دهند؛ تجهیزات مرغداری صنعتی اتوماتیک می­تواند شامل موارد سیستم جمع‌آوری اتوماتیک تخم‌مرغ­ها، سیستم تمیزکردن کود اتوماتیک، سیستم تغذیه خودکار، آب­خوری اتوماتیک، آسیاب­دان اتوماتیک، سیستم دمای محیط، سیستم تهویه سالن و بالشتک خنک­کننده باشد.

مرغداری صنعتی و اتوماتیک مزایای زیادی دارد، به­عنوان مثال صاحب مرغداری می­تواند از طریق تلفن همراه از راه دور تمام امور را مدیریت نماید، برخی از سالن­های مرغداری اتوماتیک دارای امکانات ویژه­ای هستند به­صورتی که دستگاه­ها به سنسورهایی مجهزند که صاحبان مرغداری­ها می­توانند یک بررسی ۳ بعدی از سالن مرغداری خود داشته باشند.

مرغداری سنتی

روش مرسوم مرغداری در ایران روش سنتی می­باشد که از گذشته تا کنون موردتوجه بسیاری از افراد مخصوصاً در روستاها بوده است، در این روش بیشتر امور سالن مرغداری توسط سرپرست و کارگران مرغداری صورت ­می­گیرد، این روش به جز هزینه­ای که دارد، تجهیزات مرغداری زیادی نیاز دارد و وقت زیادی را نیز خواهد گرفت و امور دقیق و سریع انجام نمی­پذیرد.

لوازم موردنیاز برای راه­اندازی مرغداری

برای راه­اندازی مرغداری نیاز به امکانات، تجهیزات و تأسیسات مخصوصی داریم که در این بخش به بررسی مختصری از آن­ها خواهیم پرداخت.

ساختمان‌ها و تأسیسات و تجهیزات مرغداری­ ضروری عبارت‌اند از:

سالن: جهت جوجه ریزی و پرورش و نگهداری مرغ

انبار: برای نگهداری دان، دارو، واکسن، مکمل‌ها، لوازم و تجهیزات مرغداری مورد نیاز

سیستم تهویه مناسب

سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی مناسب

منابع تأمین آب: حفر چاه، منبع، لوله‌کشی

ساختمان اداری

ساختمان سرایداری

رخت‌کن و سرویس بهداشتی

حوضچه‌های ضدعفونی

محل استقرار کوره لاشه‌سوزی و کود خشک‌کن

اتاق کالبدشکافی

موتورخانه

منبع سوخت

ابزارآلات و ماشین‌ها نیز از مهم‌ترین عناصر راه‌اندازی یک مرغداری صنعتی هستند، برخی از این ابزارها عبارت‌اند از:

آسیاب جهت خردکردن دان­ها

میکسر جهت مخلوط کردن ترکیبات مورد نیاز دان

وسایل سرمایشی و گرمایشی برای کنترل دما

آب‌خوری و دان‌خوری‌های اتوماتیک

قفس

دستگاه مرغ مادر مصنوعی

بستر مرغداری

آشیانه

اتوماسیون مرغداری

معنی لغوی اتوماسیون دستوردادن خودکار یا مکانیزمی است که توسط خود دستگاه روبه‌ جلو می­رود، ریشه اصلی این کلمه در کلمات یونانی Auto و Matos بوده که Auto به معنای خود و Matos به معنای حرکت می­باشد.

هدف از اتوماسیون سیستم مرغداری کنترل بهینه و اتوماتیک سالن مرغداری و تجهیزات آن است، به ­طوری که مصرف انرژی کاهش پیدا کرده و روند رشد مرغ­ ها افزایش یابد، در این سیستم می­توان با اندازه­ گیری دما و رطوبت سالن و پردازش این مقادیر، بهترین شرایط محیطی را برای مرغ­ ها فراهم کرد.

توسط سیستم اتوماسیون مرغداری، نور سالن جهت ایجاد روز و شب مصنوعی و کنترل دانخوری و آب­ خوری مرغ ­ها حاصل شده و در صورت نیاز آلارم ­ها و یا وضعیت سالن را گزارش می­کند، سیستم کنترل هوشمند مرغداری می­تواند با توجه ­به مقادیر اندازه­گیری شده، اطلاعات لازم را از طریق اینترنت بر ­روی موبایل و یا کامپیوتر در اختیار سرپرستان قرار دهد.

پارامترهایی که توسط سیستم اتوماسیون مرغداری­ها قابل‌کنترل هستند، عبارت­اند از:

دما و رطوبت بیرون از سالن

دمای چند نقطه

رطوبت سالن

دی‌اکسیدکربن

آمونیاک

فشار هوا

وزن مرغ­ها

میزان گردوغبار سالن

سرعت باد

میزان آب مصرفی

تجهیزاتی که توسط سیستم اتوماسیون مرغداری­ها قابل‌کنترل هستند، عبارت­اند از:

آژیر

هیترها

دریچه تهویه هوای اینلت

پمپ آب خنک­کننده

هواکش­ها یا فن­های تونلی

لامپ­ها

مه پاش

پدکولینگ

روشنایی هیترها

مزایای اتوماسیون مرغداری:

کاهش مصرف انرژی و سوخت

تعمیر و نگهداری آسان تمامی تجهیزات مرغداری

طراحی و ساخت تجهیزات مناسب با استانداردهای مرغداری

افزایش کیفیت تولید

کاهش تردد کارگران به داخل سالن­ها و در پی آن جلوگیری از انتقال ویروس انسان به مرغ­ها

امنیت و قابلیت اطمینان بالای تجهیزات

کاهش خطای انسانی

افزایش راندمان و سود دهی

کاهش تلفات در مرغداری

گرمایش مرغداری

شرایطی که مرغ­ها در آن نگهداری می­شوند، مستقیماً بر سلامت آنها تأثیر خواهد گذاشت، کیفیت هوا، غذا، آب، تهویه و گرمایش از عوامل مؤثر بر سرعت رشد طیور هستند بنابراین داشتن یک سیستم حرارتی مناسب مرغ­ها را سالم نگه می­دارد.

در مرغداری­ ها برای روزهای سرد، باید یک سیستم گرمایش مناسب وجود داشته باشد، امروزه روش­های نوین و پربازده­ای برای این منظور استفاده می­شود:

جت هیتر: جت هیتر یکی از متداول­ترین روش­ها تأمین گرمایش مرغداری­ های کوچک است، دو نوع دودکش­ دار و بدون دودکش از جت هیترها در بازار موجود است، استفاده از مدل دودکش ­دار جت هیتر گرمای تولید شده را طریق دودکش به بیرون منتقل خواهد کرد اما میزان آلایندگی بسیار کمی دارد، در نقطه مقابل استفاده از مدل بدون دودکش جت هیتر راندمان گرمایی بالایی خواهد داشت اما استفاده از تهویه در کنار این مدل ضروری است.

کوره هوای گرم: هیترهای کوره هوای گرم یکی دیگر از سیستم­های گرمایشی است که برای سالن ­های مرغداری قابل‌استفاده است، نحوه کار این هیترها به این صورت است که گرمای تولید شده توسط فن­ های دمنده داخل سالن را گرم می­کنند، این نوع هیترهای گرمایشی با وجود اینکه وزن زیادی دارند، برای سالن­ های کوچک مناسب هستند و راندمان آن­ها نیز بهتر از سیستم­های سنتی است.

هیتر تابشی: این روش گرمایش گرما را به­ شکل انرژی تابشی به اجسام و مرغ ­ها انتقال می­دهد، در این مدل گرمایش، هدر رفت انرژی بسیار کمی داشته و همانند مادر مصنوعی برای جوجه­ها عمل خواهد کرد.

انواع دانخوری و آبخوری

دانخوری­ها که بیشترین هزینه­های یک مرغداری را تشکیل می­دهند، شامل دو گروه دانخوری­های دستی و دانخوری­های اتوماتیک می­باشند که در ادامه به توضیح آن­ها خواهیم پرداخت.

دانخوری­های دستی: دانخوری­های دستی توسط نیروی انسانی پر از دان شده و با توجه ­به ظاهرشان به دو دسته زیر تقسیم ­بندی می­شوند:

دانخوری ناودانی: شکل ظاهری این دان­خوری­ها مانند ناودانی است که افقی و با پایه روی زمین قرار گرفته است، طول آن در حدود ۱۰۰ سانتیمتر بوده و عرض و عمق آن متفاوت خواهد بود، جنس این دانخوری­ها معمولاً از آهن گالوانیزه است.

دانخوری سطلی: این نوع دانخوری شامل یک مخزن استوانه­ای شکل که روی یک بشقاب قرار گرفته می­باشد، بین بشقاب و استوانه فاصله­ای برای خروج دان از مخزن و ریختن آن در بشقاب نیز تعبیه شده است؛ دانخوری­های سطلی باتوجه ­به سن پرنده­ها در ارتفاع مناسبی از کف نصب می­شوند، جنس این دانخوری­ها از آهن گالوانیزه یا پلاستیک است.

دانخوری­های اتوماتیک: دانخوری­های اتوماتیک مانند دانخوری های ناودانی یا سطلی طراحی و ساخته می­شوند با این تفاوت که این دانخوری­ها خودکار پر می­شوند، انواع دانخوری­های اتوماتیک شامل موارد زیر است:

دانخوری ناودانی زنجیره­ای : در این دانخوری­ها، دان از مخزن اصلی توسط زنجیر به داخل کانال­های ناودانی­شکل حمل شده و پس از چرخش و گذر از سالن دوباره به مخزن اصلی می­رسد، ایراد این دانخوری در انتخاب مواد خوراکی توسط خود مرغ در ابتدای مسیر ورود خوراک است که این عیب با استفاده از خوراک پلت شده رفع می­گردد.

دانخوری بشقابی خودکار: این دانخوری­ها ویژه پرورش روی بستر است، در این دانخوری­ها دان توسط حلزونی یا زنجیر به داخل لوله­هایی در سالن منتقل می­شود، در فواصل مشخصی از این لوله انتقال­دهنده خوراک، سوراخ­هایی تعبیه شده که در زیر آن بشقاب نصب می­شود، پس از پر شدن بشقاب­ها ریزش خوراک به­صورت خودکار قطع می­گردد، این نوع دان­خوری­ها معمولاً از سقف آویزان می­شوند.

دانخوری واگنی: در این مدل دانخوری­ها، برای پرکردن ناودان­ها به‌جای زنجیر از یک واگن شامل دان که روی ریل در حرکت است، استفاده می­شود و در انتهای واگن لوله­ای برای ریزش دان به داخل ناودان‌ها قرار گرفته است، این روش بیشتر در قفس کارایی دارد.

دانخوری میله­ای: تمامی اجزای این مدل از دانخوری­ها شبیه دانخوری­های بشقابی خودکار است با این تفاوت که لوله حمل دان­ها در ارتفاع بالایی نصب شده و دان توسط یک لوله به سطل­های دا­نخوری ریخته می­شوند.

بعد از بررسی انواع تجهیزات مرغداری و دانخوری­ها نوبت به بررسی مدل­های مختلف آب­خوری می­رسد؛ فرقی ندارد که از کدام نوع آب­خوری استفاده کنید، مهم این است که آب­خوری شما تمیز و بهداشتی بوده و درجه استاندارد آن که حدود ۲۰ درجه سانتی­گراد است، حتماً رعایت شود؛ در ادامه می­خواهیم به انواع مدل­های آب­خوری مرغداری بپردازیم:

آب­خوری­های اتوماتیک قطره­ای (نیپل)

این سیستم به­صورت گسترده در قفس­های اتوماتیک مورداستفاده قرار می­گیرد، سیستم آبخوری اتوماتیک قطره­ای کاملاً بهداشتی بوده و احتیاج به ضد عفونی­ های پی‌ در پی ندارد، این سیستم از نظر صرفه­ جویی در مصرف آب بسیار مناسب است؛ در سیستم آب ­خوری اتوماتیک قطره ­ای جریان آب از لوله­گذشته و در فواصل معین کنار هر قفس سوپاپ ­هایی تعبیه شده است تا آب به ‌صورت قطره چکانی از این سوپاپ­ها خارج شود، مرغ­ها پیوسته به این سوپاپ­ها نوک خواهند زد، بنابر این سبب می­شوند که آب از دهانه سوپاپ به پایین جاری شود، این نوع آب­ خوری برای جوجه ­ها قبل از سن یک هفتگی قابل ‌استفاده نیست.

آبخوری­های اتوماتیک فنجانی

این مدل از آب­ خوری ­ها، آبخوری ­های کوچکی هستند که با توجه ­به روشی که آب در داخل آن ­ها وارد می­شود، به مدل ­های زیر تقسیم می­شوند:

نوع معلق : یک فنجان بزرگ به انتها ی لوله عمودی یا لوله خرطومی وصل شده است که این فنجان بزرگ در داخل فنجان سوپاپی قرار دارد، بر اساس وزن آب داخل فنجان باز و بسته خواهد شد.

نوع ماشه­ای : اصولاً فنجان ­ها در قسمت بالای لوله افقی در امتداد آشیانه قرار دارند و سوپاپی در قسمت پایین فنجان قرار گرفته است، این فنجان توسط ماشه ­ای باز و بسته می­شود که این ماشه توسط خود مرغ عمل می­کند، فنجان این مدل آب ­خوری کوچک است.

آب­ خوری­های اتوماتیک سیفونی (زنگوله ­ای – آویز)

این نوع آب­ خوری­ ها از یک بخش مدور و یک بشقاب تشکیل شده­اند، جنس آن­ها غالباً از پلاستیک بوده و دارای دستگاه تنظیم هستند، با کاهش جریان آب به دلیل کم شدن وزن، فنر متصل به آن بالا رفته و شیر تنظیم باز می­شود ، هنگامی که میزان آب به حد معینی رسید، به دلیل سنگین‌ شدن آب ­خوری ، فنر به پایین کشیده شده و شیر تنظیم بسته می­شود ، بنابراین همیشه آب تمیز و خنک در اختیار مرغ­ها قرار می­گیرد.

آب­ خوری­ های دستی کله ‌قندی

آب­ خوری­ های دستی کله ‌قندی بیشتر برای جوجه­ های جوان استفاده می ­شود و کلیه عملیات پر و خالی ‌کردن ، شستشو و ضد عفونی آن­ها توسط کارگران انجام می­شود، اغلب داخل حصار و اطراف مادر مصنوعی، تعدادی آبخوری از این نوع قرار داده می­شود.

آبخوری ­های دستی ناودانی

این آب ­خوری ­ها بیشتر در سیستم پرورش مرغ ­های تخم­ گذار در قفس استفاده می­شود ، جنس این آب ­خوری از آهن سفید ، آلومینیوم یا پلاستیک بوده و به تانکر آب یا سیستم لوله­کشی متصل است، در آب­ خوری ­های کله­ قندی آب تازه همیشه به طور ملایم جریان دارد و آب اضافی از دریچه­ای سرازیر می­شود.

قفس مرغ تخمگذار و گوشتی

در دنیای امروز به دلیل خواص زیادی که تخم­ مرغ دارد جزو اصلی­ ترین منابع تأمین پروتئین است، بهترین شیوه برای پرورش مرغ­ های تخم ­گذار و تولید تخم ­مرغ، روش پرورش در قفس است، قفس مرغ تخمگذار در انواع زیر در بازار موجود است:

قفس مرغ تخمگذار منبری یا پلکانی

قفس مرغ تخمگذار منبری فضای زیادی را اشغال می­کند اما هزینه کمی دارد، بنابراین از این نوع قفس بیشتر در سالن­ های کوچک استفاده می­شود، نصب و راه­ اندازی قفس منبری یا پلکانی آسان بوده و قابل شستشو هستند.

قفس باتری

قفس مرغ تخمگذار باتری در دو نوع قفس باتری ساده و قفس باتری تمام اتوماتیک موجود است، قفس باتری ساده مانند قفس پلکانی قیمت کم و نصب و راه­اندازی آسان دارد، در این مدل از قفس­ها جمع­ آوری کود به­صورت دستی انجام می­شود.

قفس­ های باتری اتوماتیک از نوع مدرن بوده و مزایای بیشتری نسبت به انواع ساده آن دارند، هزینه این مدل قفس­ ها زیاد بوده و استفاده بهینه­ ای از فضا می­کنند، عموماً در این نوع از قفس­ ها انتقال دان ­ها ، جمع ­آوری تخم‌ مرغ و کود به ­صورت اتوماتیک انجام می­شود.

آشیانه تخمگذاری

مرغ­ ها به­ طور غریزی برای تخمگذاری نیاز به انتخاب محل خاصی دارند، بنابراین برای کاهش شکستگی تخم‌ مرغ و پاکیزگی پوسته آن نیاز است که یک هفته قبل از شروع تخمگذاری به قرار دادن لانه تخمگذاری در محل مناسب اقدام گردد، لانه مرغ تخمگذار یکی از اصلی ترین تجهیزات مرغداری بوده و به ‌ازای هر ۵ تا ۸ مرغ تخمگذار یک لانه تخمگذاری در ابعاد ۳۰*۲۵ سانتی­متر نیاز است، این لانه­ها را بهتر است با ورق گالوانیزه و شیب­دار ساخت.

تهویه مرغداری

یکی دیگر از قسمت­های اصلی سالن­های مرغداری، سیستم تهویه می­باشد، در واقع استفاده از سیستم تهویه در مرغداری امری واجب و ضروری است، عدم استفاده از تهویه در مرغداری حتی برای چند ساعت تبعات جبران‌ ناپذیری داشته و تأثیر بدی بر مرغ­ها می­گذارد و باعث تلف­ شدن آن­ها می­شود، کنترل عوامل محیطی مانند رطوبت، دما، اکسیژن و دی ‌اکسید کربن در زمینه پرورش طیور چه در مرغداری­های سنتی و چه در مرغداری­های صنعتی بسیار اهمیت دارد، در این قسمت به توضیح انواع سیستم­های تهویه مورد استفاده در مرغداری­ها پرداخته­ایم.

دریچه اینلت : کیفیت تهویه سالن مرغداری از عوامل تأثیر گذار در میزان بهره­ وری و افزایش میزان تولید است، کنترل هوای داخل سالن مرغداری از طریق تجهیزات مدرن باعث کاهش تلفات انرژی و افزایش میزان تولید می­شود، استفاده از دریچه تهویه هوای اینلت یا دریچه هوای ورودی قابل تنظیم جزو مدرن­ ترین و به‌روز ترین روش­ها برای یک پارچه کردن دمای داخل سالن مرغداری و تهویه آن است، این پنجره­ها قابلیت تنظیم ورود هوا را داشته و به ­دلیل اختلاف فشار هوای داخل سالن مرغ­داری و فضای بیرون آن به سیستم تهویه فشار منفی نیز مشهور است، با توجه­ به اثرات مثبت این دریچه در سیستم تهویه مرغداری و مزایای آن نسبت به روش‌های تهویه سنتی ، به سبک مرسوم تهویه مرغداری­ها تبدیل شده است.

فن تهویه : همانطور که گفتیم از عوامل مؤثر در میزان رشد مرغ­ ها عبارت ‌اند از تهویه مناسب سالن مرغداری، تأمین رطوبت سالن، استفاده از برنامه غذایی مناسب و تأمین نور؛ اصلی­ ترین و ضروری ­ترین نیاز مرغ­ ها برای رشد، وجود هوای مناسب و تهویه برای تنفس می­باشد که این عمل توسط فن تهویه قابل انجام است.

مه پاش : مه پاش مرغداری با گسترش مرغداری­ های صنعتی توانسته جایگاه ویژه­ ای به ­دست آورد، بطور تقریبی سیستم مه پاش ۱۷ سال است که وارد ایران شده و در زمینه ­های مختلف از آن بهره برده ­اند، این محصول انواع مختلفی دارد که هر کدام از آن­ها با توجه ­به قابلیت و ویژگی­ های خاصی که دارند مورد استفاده قرار می­گیرند، نمونه­ های اولیه مه پاش با توجه ­به مکانیسمی که داشتند کارایی نداشته و غیر استاندارد بوده­ اند ولی امروزه با پیشرفت تکنولوژی شاهد مه پاش ­های مرغداری با کارایی خیلی خوب هستیم، علت اصلی به­کار گیری مه پاش مرغداری در مرغداری­های مختلف این است که رطوبت کافی ایجاد شده و از این طریق بتوانند مانع اتلاف مرغ­ها باشند، به­کار گیری مه پاش در بسیاری از مواقع ضروری و جزو الزامات تجهیزات مرغداری است.

دستگاه مرغ مادر مصنوعی

دستگاه مرغ مادر مصنوعی وسیله ­ای است که در انواع مختلف نفتی، گازی، برقی تولید می­شود، در مدل قدیمی این دستگاه، یک لامپ در جعبه­های کارتنی قرار می­گرفت تا جوجه­ها را گرم کند و بعد از آن که جوجه­ ها از تخم بیرون می­آمدند به ‌دور لامپ جمع می­شدند تا گرم شوند، امروزه دستگاه مرغ مادر مصنوعی طراحی و تولید شده است تا این شیوه قدیمی را بروزرسانی کند.

لوازم بستر مرغداری

انواع بستر مناسب برای مرغداری­ ها معمولاً رول بستر مرغداری، تایل پلاستیکی مرغداری و پوشال مرغ­ می­باشند، از آن ‌جهت که پوشش کف مرغداری و بستر طیور در فرایند پرورش طیور جایگاه ویژه­ای دارد کف‌ پوش ‌های مرغداری نیز بسیار مورد توجه مرغداران قرار گرفته است.

بستر مرغ­ ها باید از هرگونه آلودگی و رطوبت پاک باشد زیرا رطوبت باعث ایجاد بسیاری از آلودگی ­ها و شیوع بیماری است، بهترین کفپوش برای پوشش کف سالن مرغداری کف‌ پوشی است که نرم بوده و رطوبت و نم نداشته باشد و همچنین عایق سرما و گرما باشد.

رول بستر مرغداری بستری است که قیمت مناسبی داشته و امروزه در بسیاری از مرغداری ­ها مشاهده می­شود، رول­ ها ی کاغذی به شکل صفحه­ های مقوایی دولایه هستند، استفاده از رول کاغذی در سالن مرغداری مزایای بسیار زیادی دارد، این مواد آلودگی­ های میکروبی را کاهش داده و قدرت جذب زیادی دارند.

پوشال مرغداری معمولاً قبل از استفاده ضد عفونی می­شود تا از ورود میکروب خاص به داخل مرغ­داری جلوگیری کند، پوشال بسیار نرم و لطیف و خشک می‌باشد، بنابراین می‌توان با خیالی راحت پوشال را در کف سالن پهن نموده و مرغ­ ها را به روی آن­ها پرورش داد.

لطفا جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره تماس کارشناسان مشاوره و فروش گروه تولیدی و بازرگانی تخم نطفه دار تماس حاصل فرمایید :

کارشناس اول : 09104418152 ( کلیک کنید ) 

کارشناس دوم : 09104418153 ( کلیک کنید )